ჰომოსექსუალური ურთიერთობების ,,ლეგალური“ და დე ფაქტო კრიმინალიზაცია ქვიარ ადამიანების მიმართ ინსტიტუციონალიზებულ ჰომოფობიას სოციალური დისკრიმინაციის მრავალი გამოვლინება აქვს. ჰომოსექსუალური ურთიერთობების კრიმინალიზაცია ხელისუფლების მართვის ყველა დონეზე ინსტიტუციონალიზებული დისკრიმინაციის გამოხატულებაა. ჰომოსექსუალური ურთიერთობების კრიმინალიზაციის მომწესრიგებელი კანონმდებლობა
მიიჩნევა თუ არა ერთი და იმავე სქესის წყვილების სტაბილური ურთიერთობა ოჯახად? ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-8 მუხლი ქორწინებისა და სამოქალაქო პარტნიორობის უფლებას იცავს. ევროპულმა სასამართლომ საქმეზე – Vallianatos and Others v. Greece განმარტა, რომ ერთი და იმავე სქესის წყვილების ურთიერთობა,
საქართველოში დემოკრატია შეიძლება გადაიხედოს და ბოლო ათწლეულში დამყარებული დღის წესრიგი 2024 წლის წინასაარჩევნო პერიოდში კიდევ ერთი რუსული კანონით შეივსოს. “ოჯახური ღირებულებებისა და ბავშვთა დაცვის
28 თებერვალს ამერიკის ფსიქოლოგთა ასოციაციამ (APA) მიიღო მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება, მხარი დაუჭიროს ტრანსგენდერი და არაბინარული ადამიანების გენდერის დადასტურების პროცედურას, რაც მოიცავს ემპირიულ და მტკიცებულებაზე დაფუძნებულ
აშშ-ის ელჩმა საქართველოში, კელი დეგნანმა მედიასთან ქართული ოცნების რუსულ კანონზე ისაუბრა და აღნიშნა, რომ კანონის მიღება საფრთხეს შეუქმნის ქვეყნის ევროატლანტიკურ მომავალს, ხოლო მისი მხარდამჭერები პირდაპირ იქნებიან პასუხისმგებლები ამ მომავლისთვის საფრთხის შექმნაში.
„რეალური კითხვა ისაა, რა არის საქართველოს ინტერესებში. ნათელია, რომ საქართველოს არ სჭირდება კანონის არცერთი ვერსია. ნათელია ისიც, რომ როგორც ერთი, ისე მეორე ვერსიის მხარდამჭერები პირდაპირ პასუხისმგებლები იქნებიან საქართველოს ევროატლანტიკური მომავლისთვის საფრთხის შექმნაში. გაერომ, ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა, ევროკავშირმა, საქართველოს სხვა მეგობარმა ქვეყნებმა არაერთხელ მოუწოდეს საქართველოს ხელისუფლებას, რომ არ მიიღოს, შეჩერდეს ამ კანონის მიღება, იმიტომ, რომ ეს საფრთხეს შეუქმნის იმ ორგანიზაციების, მათ შორის, ადგილობრივი ორგანიზაციების მუშაობას, რომელთა ძალისხმევა მიმართულია ადგილობრივი საზოგადოების ცხოვრების გაუმჯობესებისკენ, რომლებიც მუშაობენ საერთო მიზნებისთვის, რაც გულისხმობს უსაფრთხო, წარმატებულ მომავალს და იმ საქმეს, რაც გრძელდება უკვე წლების მანძილზე საქართველოს მეგობრებსა და მის ადგილობრივ პარტნიორებს შორის თანამშრომლობით. ამიტომ, კითხვა ჩნდება, რატომ, რა არის მთავარი მიზანი და მიზეზი ამ კანონის მიღების?“, — აღნიშნა დეგნანმა რეპრესირებულ მწერალთა მუზეუმის გახსნის ღონისძიებაზე ჟურნალისტებთან საუბრისას.
ანტიდასავლურმა მოძრაობამ პარლამენტში რუსული კანონის ორი ვერსია წარადგინა. ორივე ითვალისწინებს “უცხოური გავლენის აგენტად” რეგისტრაციას იმ შემთხვევაში, როცა დაფინანსების წყარო საერთაშორისო ორგანიზაციებია. წინააღმდეგ შემთხვევაში, გათვალისწინებულია ჯარიმა, ახალ ვერსიაში კი არის პატიმრობის შესახებ ჩანაწერიც. შედეგად, საფრთხე ექმნება თავისუფალ მედიას, არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმიანობას და უამრავ სერვისს, რომელსაც მოსახლეობა სწორედ არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მედიის დახმარებით იღებს, მათ შორის, ჯანდაცვის, განათლების, ინფრასტრუქტურული სერვისები და სხვა.
ქართული ოცნება აპირებს პირველი მოსმენით მხარი დაუჭიროს ორივე კანონპროექტს და შემდეგ ვენეციის კომისიას გადაუგზავნოს განსახილველად.
ქართული ოცნების ყოფილმა დეპუტატებმა, რომლებმაც ანტიდასავლური მოძრაობა, ე.წ. ხალხის ძალა დაირქვეს, პარლამენტში წარადგინეს კანონპროექტი, რომლის თანახმადაც, იმ არასამთავრობო ორგანიზაციებსა და მედიასაშუალებებს, რომლებიც “უცხოური ძალისგან” ფინანსდებიან, “უცხოური გავლენის აგენტად” დარეგისტრირება მოუწევთ.
“უცხოური გავლენის აგენტების“ შესახებ პარლამენტში უკვე რეგისტრირებული კანონპროექტის თანახმად, “უცხოური გავლენის აგენტად” უნდა დარეგისტრირდეს ყველა ის არასამეწარმეო იურიდიული პირი და მედიასაშუალება, რომელთა შემოსავლების 20%-ზე მეტი “უცხოური ძალებიდანაა”.
ქვიარ ორგანიზაციებს, ისევე, როგორც ქალთა, ადამიანის უფლებათა, მედია და სხვა მიმართულებით მომუშავე არასამთავრობო ორგანიზაციებს მრავალეტაპიანი პროცესის გავლა უწევთ იმისთვის, რომ დონორებისგან ფინანსური გრანტი მოიპოვონ. ეს პროცესები მოიცავს როგორც ორგანიზაციაში მიმდინარე შიდა პროცესების განხორციელებას, რაც მოიაზრებს ადმინისტრაციული თუ ტექნიკური ვალდებულებების განხორციელებას, ასევე აუდიტებს. აღნიშნული ვალდებულებების შესრულებისას ორგანიზაციებს უწევთ კონსისტენტური კომუნიკაცია იმისთვის, რომ პროცესები ჯანსაღად და მიზანმიმართულად განხორციელდეს, ხოლო ამოსავალი წერტილი მოწყვლადი ჯგუფების წევრი ადამიანებისადმი თანაგანცდა და გაძლიერებაა. ცხადია, პროცესები გამჭვირვალეა ნებისმიერი დაინტერესებული პირისთვის. თითოეულ ადამიანს, რომელიც რომელიმე პროექტისა თუ გრანტის შესახებ ინტერესდება, შეუძლია, წვდომა ჰქონდეს არამხოლოდ პროექტის საერთაშორისო მხარდამჭერი ორგანიზაციისა თუ პარტნიორის შესახებ, რომელსაც ორგანიზაცია საჯაროდ გამოიტანს, როგორც ვებსაიტზე, ასევე, თითოეულ ღონისძიებაზე, რომელიც კონკრეტული გრანტის ფარგლებში იმართება, ასევე, დეტალურ ანგარიშებსა თუ მოხსენებაზე, რომელიც პროექტის მიზნებს, ღონისძიებებსა და ფინანსურ საჭიროებებს მიემართება.
მსგავსი გამჭვირვალობის პირობებში, როდესაც არასამთავრობო ორგანიზაციები სრულიად ღიანი არიან თავიანთი პარტნიორი და მხარდამჭერი ორგანიზაციების შესახებ, შეუძლებელია, კანონპროექტის მიზნებში უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ ეჭვი არ შევიტანოთ. აღნიშნული კანონპროექტის დამტკიცება მიმართულია საზოგადოების პოლარიზაციისა და დაქსაქსვისკენ, რაც, თავის მხრივ, არარსებული მტრისგან, არასამთავრობო სექტორისგან, რეალურ მტრის ხატს, დასავლური გავლენის აგენტების სახით, შექმნის და მის დემონიზაციასა გამოიწვევს.
286 ხელმომწერ ორგანიზაციის მიერ გავრცელებულ განცხადებაში ნახსენებ მოწყვლად ჯგუფებს შორის ერთ-ერთი ქვიარ თემია, რომლის ბევრი წევრი ფსიქოსოციალური, ეკონომიკური, ფსიქიკური, იურიდიული თუ სხვა სახის დახმარებისთვის სათემო ორგანიზაციებს მიმართავს. რიგ შემთხვევაში, საუბარი არა მხოლოდ მხარდაჭერას, გაძლიერებასა და უფლებების ადვოკატირებას ეხება, არამედ — გადარჩენისთვის ბრძოლას.
დოკუმენტის დაკანონების შემთხვევაში საფრთხე შეექმნება ისეთ სერვისებს, როგორებიცაა მოკლევადიანი თუ ხანგრძლივი საცხოვრისით უზრუნველყოფა და საცხოვრისის შიდა სერვისები; კვებით უზრუნველყოფა; ფსიქოლოგის მომსახურება; იურისტის მომსახურება; საერთაშორისო და ადგილობრივი ადვოკატირება; სოციალური მუშაკის მომსახურება; ექიმის მომსახურება; დასაქმების სპეციალისტის მომსახურება; ქალთა და ქვიარ ადამიანების გაძლიერება პოლიტიკური მონაწილეობისაა და ჩართულობისთვის; გენდერისა და სექსუალობის შესახებ ხელმისაწვდომ ცოდნებსა და კვლევებზე წვდომა.
გარდა ამისა, ადამიანები, რომლებიც ქვიარები არ არიან, თუმცა კითხვის ნიშნის ქვეშ აყენებენ თავიანთ სექსუალობას ან/და გენდერულ იდენტობას, წაერთმევათ საშუალება გადამწყვეტად კრიტიკულ ინფორმაციაზე წვდომა, რომელიც მათ ნავიგაციაში დაეხმარებათ.
ასევე, გასათვალისწინებელია ის ნაცრისფერ არეებში მყოფი ხალხი, რომლის რაოდინებაც საკმაოდ მაღალია და რომლებსაც ქვიარ და ფემინისტურ ცოდნაზე წვდომა არ აქვთ, თუმცა სწორი, ობიექტური და დაბალანსებული ინფორმაციის მიღების პირობებში, აქვთ მზაობა ახლის მიმღებლობისა. ეს კი, ქვიარებსა და სხვა მოწყვლად ჯგუფებს უამრავ მომავალ მოკავშირესა და მხარდამჭერს აკარგვინებს.
კანონპროექტის დამტკიცების შემთხვევაში საფრთხე ექმნება ყველა ორგანიზაციას, რომელიც “აგენტად” შეირაცხება, თუმცა ამის რისკები განსაკუთრებით მაღალია ქვიარ ორგანიზაციების შემთხვევაში, რადგან ქვიარ ადამიანები უმრავლესობისგან უკიდურესად ჩაგრულები არიან, ხოლო მათ გარშემო არსებული სტიგმა, რომელიც არსებობს, დოკუმენტის დაკანონების შედეგად, ერთი-ათად გამწვავდება. ზიანის მიდგომის საშიშროება შეეხება როგორც ორგანიზაციებს, ასევე, ქვიარ ადამიანებს, რომლებიც მათი ბენეფიციარები არიან და მათ რესურსებს იყენებენ გადარჩენისა და სრულფასოვანი ცხოვრებისთვის. შესაბამისად, საფრთხე არამხოლოდ საზოგადოების პოლარიზებისა და მოწყვლადი ჯგუფების დემონიზების სახით დგას დღის წესრიგში, არამედ — ხელშესახებ, ყოველდღიურ სერვისებსა თუ პროდუქტებზე წვდომის შეზღუდვის სახით, რომლებითაც ადამიანის უფლებათა საკითხებზე მომუშავე ორგანიზაციები თავიანთ ბენეფიციარებს უზრუნველყოფენ. გარდა საზოგადოებრივი წნეხისა, ორგანიზაციებმა შესაძლოა, დაკარგონ პოტენციური დონორები და ყველა რესურსი გამოეცალოთ ხელიდან ქვიარ ადამიანების დასაცავად.
რუსულის კანონის ანალოგ კანონპროექტში, რომელიც უმრავლესობის დეპუტატებისგან დაფუძნებული მოძრაობის წევრებმა მოამზადეს, მმართველი პარტია არ ემიჯნება. უფრო მეტიც, მამუკა მდინარაძემ ერთობლივი სხდომის შემდეგ ფრაქცია ქართული ოცნების სახელით, უცხოურის გავლენის აგენტის კანონპროექტის გაცხადებულად მხარდამჭერი განცხადება გააკეთა და აღნიშნა, რომ ისინი “პრინციპების დონეზე” შეთანხმდნენ და კანონპროექტს მხარს დაუჭერენ.
უკვე რეგისტრირებულ კანონპროექტის შესახებ მედიაორგანიზაციებმა და ადამიანის უფლებებზე მომუშავე არასამთავრობო ორგანიზაციებმა ერთობლივი განცხადება გაავრცელეს, რომლის თანახმადაც, ქართული ოცნებიდან ოფიციალურად წასული და ანტიდასავლური მოძრაობის დამფუძნებელი დეპუტატების მიერ ინიცირებული კანონპროექტიუცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ არ არის საქართველოს არჩევანი და მიმართულია არა მხოლოდ თავისუფალი სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისა და კრიტიკული მედიის, არამედ — საქართველოს მოსახლეობის წინააღმდეგ.
“ეს კანონი მიზნად ისახავს, რომ დაუცველად დარჩნენ ძალადობის მსხვერპლი ბავშვები და ქალები; შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირები, უმცირესობები, მეცნიერები, მშრომელები და ახალგაზრდები; დახმარება არ გაეწიოთ სოციალურად დაუცველ ოჯახებს, ფერმერებს, მაღაროელებს, უკანონოდ გათავისუფლებულ, დევნილ, უსახლკარო, თავისუფლებაშეზღუდულ და საკუთარი უფლებებისთვის მებრძოლ სხვა ადამიანებს; არ გაშუქდეს მაღალმთიან და სხვა რეგიონებში მცხოვრები ადამიანების ხმა, ვინც მხოლოდ ადგილობრივი, დამოუკიდებელი მედიის მეშვეობით აცნობს საზოგადოებას თავის გასაჭირს”, — ნათქვამია განცხადებაში.
ომბუდსმენის აპარატში აცხადებენ, რომ კანონპროექტი არ შეესაბამება ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო და შინა ეროვნული დაცვის სტანდარტებს და თანამედროვე დემოკრატიული სახელმწიფოს ძირითად პრინციპებთან შეუთავსებელია.
ადამიანის უფლებათა კომისარი დუნია მიატოვიჩი წერილით მიმართავს საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარეს ქართული ოცნების ყოფილი დეპუტატებისა და ამჟამად ანტიდასავლური მოძრაობის სახელით პარლამენტში წარდგენილი კანონპროექტის შესახებ:
„ვშიშობ, რომ ამგვარი საკანონმდებლო ინიციატივა ეწინააღმდეგება ევროპის საბჭოს ადამიანის უფლებათა მთელ რიგ სტანდარტებს გამოხატვისა და გაერთიანების თავისუფლების ჭრილში. ამასთან, კანონს შესაძლოა ჰქონდეს სერიოზული მსუსხავი ეფექტი ადამიანის უფლებების, დემოკრატიისა და კანონის უზენაესობის სფეროში აქტიურად მომუშავე არასამთავრობო ორგანიზაციათა საქმიანობაზე. შესაბამისად, მოვუწოდებ პარლამენტს, უარი თქვას ამ ან სხვა მსგავსი კანონპროექტის მიღებაზე.
გამჭვირვალობა შეიძლება იყოს ლეგიტიმური ინტერესი. მიუხედავად ამისა, ეს მიზანი არ უნდა მიიღწეოდეს არაკომერციული ორგანიზაციებისა და მედია საშუალებათა მიერ თავიანთი უფლებებითა და თავისუფლებებით სარგებლობის, მათი ლეგიტიმური საქმიანობის დაზიანებით. ანგარიშგების მოთხოვნა, შემოსავლის წყაროს მიუხედავად, უნდა ეფუძნებოდეს თანაბარ და მიუკერძოებელ მიდგომას. ნებისმიერი ჩარევა ამ სფეროში უნდა შეესაბამებოდეს აუცილებლობისა და პროპორციულობის პრინციპებს, როგორც ამას ითვალისწინებს ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტული სამართალი“, — აცხადებს მიატოვიჩი.
ადამიანის უფლებათა კომისრის ოფისი ევროპის საბჭოს დამოუკიდებელი სტრუქტურაა, რომლის მოვალეობაა ადამიანის უფლებათა დაცვა და ამ საკითხზე საზოგადოების ცნობიერების ამაღლება ევროპის საბჭოს წევრ ქვეყნებში.
ანტიდასავლურმა მოძრაობამ პარლამენტში რუსული კანონის ორი ვერსია წარადგინა. ორივე ითვალისწინებს “უცხოური გავლენის აგენტად” რეგისტრაციას იმ შემთხვევაში, როცა დაფინანსების წყარო საერთაშორისო ორგანიზაციებია. წინააღმდეგ შემთხვევაში, გათვალისწინებულია ჯარიმა, ახალ ვერსიაში კი არის პატიმრობის შესახებ ჩანაწერიც. შედეგად, საფრთხე ექმნება თავისუფალ მედიას, არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმიანობას და უამრავ სერვისს, რომელსაც მოსახლეობა სწორედ არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მედიის დახმარებით იღებს, მათ შორის, ჯანდაცვის, განათლების, ინფრასტრუქტურული სერვისები და სხვა.
ქართული ოცნება აპირებს პირველი მოსმენით მხარი დაუჭიროს ორივე კანონპროექტს და შემდეგ ვენეციის კომისიას გადაუგზავნოს განსახილველად. შესაბამისად, ანტიდასავლური მოძრაობის მიერ პარლამენტში უკვე რეგისტრირებულ რუსულ კანონპროექტებს მედია და არასამთავრობო ორგანიზაციები ჩვენი მუშაობის შეზღუდვის მცდელობად მივიჩნევთ. ჩვენ გავავრცელეთ ერთობლივი განცხადებაც და აღვნიშნეთ, რომ კანონპროექტი მიმართულია არა მხოლოდ თავისუფალი სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისა და კრიტიკული მედიის, არამედ — საქართველოს მოსახლეობის წინააღმდეგ. გარდა ამისა, დამატებით განცხადება გავრცელდა მედიის მხრიდან. ხელმომწერი მედიაორგანიზაციები ვაცხადებთ, რომ არ ვაპირებთ “აგენტებად” რეგისტრაციას, რეგისტრაციას, რადგან კანონის მიზანია, მედიამ და საზოგადოებრივმა ორგანიზაციებმა ვეღარ ასახონ ქვეყანაში არსებული კორუფცია, უსამართლობა და სიღარიბე.
მსგავსი კანონი რუსეთში 2012 წელს მიიღეს. ბოლო დეკადამ ცხადყო, რომ რომ რუსეთის ავტორიტარმა მმართველმა, “გამჭვირვალობის” მიზეზით მიღებული კანონის მეშვეობით, მედიისა და არასამთავრობო სექტორის კრიტიკული ხმა სრულიად ჩაახშო.
წაიკითხეთ ამავე თემაზე:
აშშ-ის ელჩი საქართველოში, კელი დეგნანი ქართული ოცნების ყოფილი დეპუტატებისა და ამჟამად ანტიდასავლური მოძრაობის სახელით პარლამენტში წარდგენილი კანონპროექტის შესახებ ამბობს, რომ ის რუსულია და მიზნად ისახავს განსხვავებული შეხედულებისა და აზრის გაჩუმებას.
“ეს კანონპროექტი რუსულია, რომლის მიზანია ორგანიზაციების სტიგმატიზება — გააჩუმოს განსხვავებული აზრი, განსხვავებული შეხედულება და, ამავდროულად, ხელი შეუშალოს ქართველებს, საზოგადოების სხვა წევრებისთვის დახმარების გაწევა გააგრძელონ. მაგალითად, ეს კანონი ხელს შეუშლის ორგანიზაციებს, რომლებიც შშმ პირებს ეხმარებიან სხვადასხვა საკითხში. ხელს შეუშლის ასევე, სამედიცინო კვლევებს, რომლებიც დონორების დახმარებით ხორციელდება. ხელს შეუშლის ტურიზმის, ბიზნეს ასოციაციებს, ფერმერებს, სხვადასხვა არასამთავრობო ორგანიზაციას, რომლებიც კლიმატის ცვლილებებსა და ნებისმიერ სხვა საკითხზე მუშაობენ. სია ნამდვილად ძალიან გრძელია”, — აცხადებს დეგნანი.
ანტიდასავლურმა მოძრაობამ პარლამენტში რუსული კანონის ორი ვერსია წარადგინა. ორივე ითვალისწინებს “უცხოური გავლენის აგენტად” რეგისტრაციას იმ შემთხვევაში, როცა დაფინანსების წყარო საერთაშორისო ორგანიზაციებია. წინააღმდეგ შემთხვევაში, გათვალისწინებულია ჯარიმა, ახალ ვერსიაში კი არის პატიმრობის შესახებ ჩანაწერიც. შედეგად, საფრთხე ექმნება თავისუფალ მედიას, არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმიანობას და უამრავ სერვისს, რომელსაც მოსახლეობა სწორედ არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მედიის დახმარებით იღებს, მათ შორის, ჯანდაცვის, განათლების, ინფრასტრუქტურული სერვისები და სხვა.
ქართული ოცნება აპირებს პირველი მოსმენით მხარი დაუჭიროს ორივე კანონპროექტს და შემდეგ ვენეციის კომისიას გადაუგზავნოს განსახილველად. შესაბამისად, ანტიდასავლური მოძრაობის მიერ პარლამენტში უკვე რეგისტრირებულ რუსულ კანონპროექტებს მედია და არასამთავრობო ორგანიზაციები ჩვენი მუშაობის შეზღუდვის მცდელობად მივიჩნევთ. ჩვენ გავავრცელეთ ერთობლივი განცხადებაც და აღვნიშნეთ, რომ კანონპროექტი მიმართულია არა მხოლოდ თავისუფალი სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისა და კრიტიკული მედიის, არამედ — საქართველოს მოსახლეობის წინააღმდეგ. გარდა ამისა, დამატებით განცხადება გავრცელდა მედიის მხრიდან. ხელმომწერი მედიაორგანიზაციები ვაცხადებთ, რომ არ ვაპირებთ “აგენტებად” რეგისტრაციას, რეგისტრაციას, რადგან კანონის მიზანია, მედიამ და საზოგადოებრივმა ორგანიზაციებმა ვეღარ ასახონ ქვეყანაში არსებული კორუფცია, უსამართლობა და სიღარიბე.
მსგავსი კანონი რუსეთში 2012 წელს მიიღეს. ბოლო დეკადამ ცხადყო, რომ რუსეთის ავტორიტარმა მმართველმა, “გამჭვირვალობის” მიზეზით მიღებული კანონის მეშვეობით, მედიისა და არასამთავრობო სექტორის კრიტიკული ხმა სრულიად ჩაახშო.
წაიკითხეთ ამავე თემაზე:
აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის სპეკერი, ნედ პრაისი ქართული ოცნების ყოფილი დეპუტატებისა და ამჟამად ანტიდასავლური მოძრაობის სახელით პარლამენტში წარდგენილი კანონპროექტის შესახებ ამბობს, რომ ის არა ამერიკულის, არამედ — რუსულის ანალოგია.
“განცხადებები იმის შესახებ, რომ საქართველოს კანონპროექტი ეფუძნება ამერიკულ უცხოურ რეგისტრაციის აქტს, აშკარად მცდარია. სინამდვილეში, ეს კანონპროექტი, როგორც ჩანს, ეფუძნება რუსეთისა და უნგრეთის მსგავს კანონმდებლობას და არა რომელიმე ამერიკულ კანონს”, — აცხადებს ნედ პრაისი.
ანტიდასავლურმა მოძრაობამ პარლამენტში რუსული კანონის ორი ვერსია წარადგინა. ორივე ითვალისწინებს “უცხოური გავლენის აგენტად” რეგისტრაციას იმ შემთხვევაში, როცა დაფინანსების წყარო საერთაშორისო ორგანიზაციებია. წინააღმდეგ შემთხვევაში, გათვალისწინებულია ჯარიმა, ახალ ვერსიაში კი არის პატიმრობის შესახებ ჩანაწერიც. შედეგად, საფრთხე ექმნება თავისუფალ მედიას, არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმიანობას და უამრავ სერვისს, რომელსაც მოსახლეობა სწორედ არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მედიის დახმარებით იღებს, მათ შორის, ჯანდაცვის, განათლების, ინფრასტრუქტურული სერვისები და სხვა.
ქართული ოცნება აპირებს პირველი მოსმენით მხარი დაუჭიროს ორივე კანონპროექტს და შემდეგ ვენეციის კომისიას გადაუგზავნოს განსახილველად. შესაბამისად, ანტიდასავლური მოძრაობის მიერ პარლამენტში უკვე რეგისტრირებულ რუსულ კანონპროექტებს მედია და არასამთავრობო ორგანიზაციები ჩვენი მუშაობის შეზღუდვის მცდელობად მივიჩნევთ. ჩვენ გავავრცელეთ ერთობლივი განცხადებაც და აღვნიშნეთ, რომ კანონპროექტი მიმართულია არა მხოლოდ თავისუფალი სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისა და კრიტიკული მედიის, არამედ — საქართველოს მოსახლეობის წინააღმდეგ. გარდა ამისა, დამატებით განცხადება გავრცელდა მედიის მხრიდან. ხელმომწერი მედიაორგანიზაციები ვაცხადებთ, რომ არ ვაპირებთ “აგენტებად” რეგისტრაციას, რეგისტრაციას, რადგან კანონის მიზანია, მედიამ და საზოგადოებრივმა ორგანიზაციებმა ვეღარ ასახონ ქვეყანაში არსებული კორუფცია, უსამართლობა და სიღარიბე.
მსგავსი კანონი რუსეთში 2012 წელს მიიღეს. ბოლო დეკადამ ცხადყო, რომ რუსეთის ავტორიტარმა მმართველმა, “გამჭვირვალობის” მიზეზით მიღებული კანონის მეშვეობით, მედიისა და არასამთავრობო სექტორის კრიტიკული ხმა სრულიად ჩაახშო.
წაიკითხეთ ამავე თემაზე:
საქართველოს პრეზიდენტი, სალომე ზურაბიშვილი აპირებს, ვეტო დაადოს რუსულ კანონს, რომელსაც ქართული ოცნება უჭერს მხარს. ზურაბიშვილის შეფასებით, კანონპროექტის მიღება ქვეყნის ევროინტეგრაციას საფრთხეს შეუქმნის.
მან ეს განცხადება დღეს, 28 თებერვალს, გენდერული თანასწორობისთვის ყოველწლიური პოლიტიკურ ფორუმზე სიტყვით გამოსვლისას გააკეთა.
“კატეგორიულად წინააღმდეგი ვარ იმ კანონის, რომელიც ახლა იხილება. არ შევალ ამ კანონის განხილვაში, ვეტოს ყოველ შემთხვევაში დავადებ. მე არ მაქვს სამართლებრივი პოზიციები, რომ ის მუხლი ან ეს მუხლი არ ვარგა. ეს კანონი პირდაპირ არის მიღებული იმისთვის, რომ დაგვაშოროს ევროპისგან და ამდენად, ჩემთვის არის მიუღებელი“, — აცხადებს პრეზიდენტი.
ანტიდასავლურმა მოძრაობამ პარლამენტში რუსული კანონის ორი ვერსია წარადგინა, რომელთა თანახმადაც საჭირო ხდება “უცხოური გავლენის აგენტად” რეგისტრაცია იმ შემთხვევაში, როდესაც დაფინანსების წყარო საერთაშორისო ორგანიზაციებია. დაუმორჩილებლობის შემთხვევაში, გათვალისწინებულია ჯარიმა, კანონპროექტის ახალ ვერსიაში კი არის პატიმრობის შესახებ ჩანაწერიც.
ადგილობრივი მედიაორგანიზაციები და ადამიანის უფლებების დაცვის მიმართულებით მომუშავე ორგანიზაციები ვგმობთ აღნიშნულ კანონპროექტს, რადგან მივიჩნევთ, რომ ის მიმართულია არა მხოლოდ თავისუფალი სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისა და კრიტიკული მედიის, არამედ — საქართველოს მოსახლეობის წინააღმდეგ. დამატებით განცხადება გავრცელდა მედიის მხრიდან. ხელმომწერი მედიაორგანიზაციები ვაცხადებთ, რომ არ ვაპირებთ “აგენტებად” რეგისტრაციას, რადგან კანონის მიზანია, მედიამ და საზოგადოებრივმა ორგანიზაციებმა ვეღარ ასახონ ქვეყანაში არსებული კორუფცია, უსამართლობა და სიღარიბე.
მიუხედავად აღნიშნული გამოხმაურებებისა, ქართული ოცნების თავმჯდომარის, ირაკლი კობახიძის განცხადებით, პარტიაში აპირებენ, პირველი მოსმენით მხარი დაუჭირონ რუსული კანონპროექტის ორივე ვერსიას და შემდეგ ვენეციის კომისიას გადაუგზავნონ განსახილველად.
კანონპროექტი, რომელიც რუსული კანონის ანალოგია “გამჭვირვალობის” მიზეზით რუსეთში 2012 წელს მიიღეს, რამაც რუსეთის ავტორიტარულ ხელისუფლებას საშუალება მისცა არასამთავრობო სექტორისა და მედიის კრიტიკული აზრი ჩაეხშო.
ევროკავშირის ელჩი საქართველოში, პაველ ჰერჩინსკი ქართული ოცნების ყოფილი დეპუტატებისა და ამჟამად ანტიდასავლური მოძრაობის სახელით პარლამენტში წარდგენილი რუსული კანონპროექტის შესახებ ამბობს, რომ ეს ინიციატივა შეუთავსებელია ევროკომისიის 12-დან სულ მცირე 2 პრიორიტეტთან.
აღნიშნული კანონპროექტის თანახმად, იმ არასამთავრობო ორგანიზაციებსა და მედიასაშუალებებს, რომლებიც “უცხოური ძალისგან” ფინანსდებიან, “უცხოური გავლენის აგენტად” დარეგისტრირება მოუწევთ. უცხოური გავლენის აგენტად” უნდა დარეგისტრირდეს ყველა ის არასამეწარმეო იურიდიული პირი და მედიასაშუალება, რომელთა შემოსავლების 20%-ზე მეტი “უცხოური ძალებიდანაა”.
“ჩემმა ზემდგომებმა ბრიუსელიდან უკვე გამოხატეს პოზიციები ამ კანონპროექტის შესახებ. გამოიყენეს სიტყვები, როგორიცაა, “შემაშფოთებელი”, “შემაწუხებელი”. ჩემი მხრიდან შემიძლია ვთქვა, რომ ეს ინიციატივა შეუთავსებელია ევროკომისიის სულ მცირე 2 პრიორიტეტთან 12-დან. ერთი მათგანი ეხება მედიის თავისუფლებას, მეორე კი, სამოქალაქო საზოგადოებას. ასე რომ, ეს ცუდი გზავნილია, ცუდ დროს, მაგრამ გულწრფელად ვიმედოვნებ, რომ როგორმე ეს ინიციატივა გადაიხედება. ის არ შეესაბამება ევროკავშირის ღირებულებებსა და პრინციპებს. დრო ჯერ კიდევ არის და ვიმედოვნებ, რომ ეს ინიციატივა არ ითარგმნება კანონად”, — აცხადებს ჰერჩინსკი.
ანტიდასავლურმა მოძრაობამ პარლამენტში რუსული კანონის ორი ვერსია წარადგინა. ორივე ითვალისწინებს “უცხოური გავლენის აგენტად” რეგისტრაციას იმ შემთხვევაში, როცა დაფინანსების წყარო საერთაშორისო ორგანიზაციებია. წინააღმდეგ შემთხვევაში, გათვალისწინებულია ჯარიმა, ახალ ვერსიაში კი არის პატიმრობის შესახებ ჩანაწერიც. შედეგად, საფრთხე ექმნება თავისუფალ მედიას, არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმიანობას და უამრავ სერვისს, რომელსაც მოსახლეობა სწორედ არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მედიის დახმარებით იღებს, მათ შორის, ჯანდაცვის, განათლების, ინფრასტრუქტურული სერვისები და სხვა.
ქართული ოცნება აპირებს პირველი მოსმენით მხარი დაუჭიროს ორივე კანონპროექტს და შემდეგ ვენეციის კომისიას გადაუგზავნოს განსახილველად. შესაბამისად, ანტიდასავლური მოძრაობის მიერ პარლამენტში უკვე რეგისტრირებულ რუსულ კანონპროექტებს მედია და არასამთავრობო ორგანიზაციები ჩვენი მუშაობის შეზღუდვის მცდელობად მივიჩნევთ. ჩვენ გავავრცელეთ ერთობლივი განცხადებაც და აღვნიშნეთ, რომ კანონპროექტი მიმართულია არა მხოლოდ თავისუფალი სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისა და კრიტიკული მედიის, არამედ — საქართველოს მოსახლეობის წინააღმდეგ. გარდა ამისა, დამატებით განცხადება გავრცელდა მედიის მხრიდან. ხელმომწერი მედიაორგანიზაციები ვაცხადებთ, რომ არ ვაპირებთ “აგენტებად” რეგისტრაციას, რეგისტრაციას, რადგან კანონის მიზანია, მედიამ და საზოგადოებრივმა ორგანიზაციებმა ვეღარ ასახონ ქვეყანაში არსებული კორუფცია, უსამართლობა და სიღარიბე.
მსგავსი კანონი რუსეთში 2012 წელს მიიღეს. ბოლო დეკადამ ცხადყო, რომ რუსეთის ავტორიტარმა მმართველმა, “გამჭვირვალობის” მიზეზით მიღებული კანონის მეშვეობით, მედიისა და არასამთავრობო სექტორის კრიტიკული ხმა სრულიად ჩაახშო.
წაიკითხეთ ამავე თემაზე:
სენატორი ჯინ შაჰინი ქართული ოცნების ყოფილი დეპუტატებისა და ამჟამად ანტიდასავლური მოძრაობის სახელით პარლამენტში წარდგენილ რუსულ კანონპროექტს ეხმაურება და აცხადებს, რომ ის ნამდვილად რუსულის მსგავსია.
აღნიშნული კანონპროექტის თანახმად, იმ არასამთავრობო ორგანიზაციებსა და მედიასაშუალებებს, რომლებიც “უცხოური ძალისგან” ფინანსდებიან, “უცხოური გავლენის აგენტად” დარეგისტრირება მოუწევთ. უცხოური გავლენის აგენტად” უნდა დარეგისტრირდეს ყველა ის არასამეწარმეო იურიდიული პირი და მედიასაშუალება, რომელთა შემოსავლების 20%-ზე მეტი “უცხოური ძალებიდანაა”.
“საქართველოს პარლამენტში წარდგენილი პროექტი არ ჰგავს შეერთებულ შტატებში მოქმედ კანონს. ის არის რუსული კანონის მსგავსი. მსგავსი კანონია მიღებული რუსეთში და ჩვენ ვიცით, რომ ის არ შეესაბამება ევროკავშირის სტანდარტებს. ის არ არის თანხვედრაში, სტანდარტებთან ადამიანის უფლებების დაცვის კუთხით და შესაბამისად, როდესაც ვსაუბრობთ დემოკრატიის უკუსვლაზე, ჩვენ ამასაც ვგულისხმობთ”, — აცხადებს შაჰინი.
ანტიდასავლურმა მოძრაობამ პარლამენტში რუსული კანონის ორი ვერსია წარადგინა. ორივე ითვალისწინებს “უცხოური გავლენის აგენტად” რეგისტრაციას იმ შემთხვევაში, როცა დაფინანსების წყარო საერთაშორისო ორგანიზაციებია. წინააღმდეგ შემთხვევაში, გათვალისწინებულია ჯარიმა, ახალ ვერსიაში კი არის პატიმრობის შესახებ ჩანაწერიც. შედეგად, საფრთხე ექმნება თავისუფალ მედიას, არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმიანობას და უამრავ სერვისს, რომელსაც მოსახლეობა სწორედ არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მედიის დახმარებით იღებს, მათ შორის, ჯანდაცვის, განათლების, ინფრასტრუქტურული სერვისები და სხვა.
ქართული ოცნება აპირებს პირველი მოსმენით მხარი დაუჭიროს ორივე კანონპროექტს და შემდეგ ვენეციის კომისიას გადაუგზავნოს განსახილველად. შესაბამისად, ანტიდასავლური მოძრაობის მიერ პარლამენტში უკვე რეგისტრირებულ რუსულ კანონპროექტებს მედია და არასამთავრობო ორგანიზაციები ჩვენი მუშაობის შეზღუდვის მცდელობად მივიჩნევთ. ჩვენ გავავრცელეთ ერთობლივი განცხადებაც და აღვნიშნეთ, რომ კანონპროექტი მიმართულია არა მხოლოდ თავისუფალი სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისა და კრიტიკული მედიის, არამედ — საქართველოს მოსახლეობის წინააღმდეგ. გარდა ამისა, დამატებით განცხადება გავრცელდა მედიის მხრიდან. ხელმომწერი მედიაორგანიზაციები ვაცხადებთ, რომ არ ვაპირებთ “აგენტებად” რეგისტრაციას, რეგისტრაციას, რადგან კანონის მიზანია, მედიამ და საზოგადოებრივმა ორგანიზაციებმა ვეღარ ასახონ ქვეყანაში არსებული კორუფცია, უსამართლობა და სიღარიბე.
მსგავსი კანონი რუსეთში 2012 წელს მიიღეს. ბოლო დეკადამ ცხადყო, რომ რუსეთის ავტორიტარმა მმართველმა, “გამჭვირვალობის” მიზეზით მიღებული კანონის მეშვეობით, მედიისა და არასამთავრობო სექტორის კრიტიკული ხმა სრულიად ჩაახშო.
წაიკითხეთ ამავე თემაზე:
ქართული ოცნება აპირებს, პირველი მოსმენით მხარი დაუჭიროს რუსული კანონპროექტის ორივე ვერსიას. პარტიის თავმჯდომარემ, ირაკლი კობახიძემ განაცხადა, რომ კანონის მიღებამდე ვენეციის კომისიის დასკვნას დაელოდებიან. მანამდე ქართული ოცნების აღმასრულებელი მდივანი, მამუკა მდინარაძე ირწმუნებოდა, რომ კანონპროექტის მეორე ვერსიას მათი მხარდაჭერა არ ექნებოდა. ორივე დოკუმენტი საერთაშორისო ორგანიზაციების მიერ დაფინანსებულ არასამთავრობო ორგანიზაციებსა და მედიასაშუალებებს „უცხოური გავლენის აგენტად“ დარეგისტრირება მოუწევთ.
„ორივე კანონპროექტს დავუჭერთ მხარს პირველი მოსმენით, ქართულ ვერსიასაც და ამერიკულ ვერსიასაც და ამის შემდეგ ორივე კანონპროექტი გაიგზავნება უკვე ვენეციის კომისიაში. ყველა შემთხვევაში დასკვნა იქნება წარმოდგენილი კანონპროექტის დეტალებთან დაკავშირებით. ვერავინ ვერ იტყვის, ბუნებრივია, იმას, რომ გამჭვირვალობა არ ვარგა… ამერიკული კანონი არის, სადაც არათუ უცხოური გავლენის აგენტი ეწოდება შესაბამის სუბიექტს, პირდაპირ ეწოდება უცხოელი აგენტი. თუ ვენეციის კომისია იტყვის, რომ უცხოელი აგენტი არის უკეთესი ტერმინი, შესაძლოა, დავუჭიროთ მხარი“, — აღნიშნა კობახიძემ.
საერთაშორისო საზოგადოება და ადგილობრივი სამოქალაქო სექტორი კანონპროექტს გმობენ და მის რუსულ კანონთან აშკარა კავშირზე საუბრობენ. მედიაორგანიზაციები აცხადებენ, რომ არ აპირებენ რეგისტრაციას.
2012 წელს, „გამჭვირვალობის“ მიზეზით მსგავსი კანონი მიიღეს რუსეთშიც, რამაც უკანასკნელ ათწლეულში არაერთი არასამთავრობო ორგანიზაციისა და მედიის დახურვა გამოიწვია და რუსეთში კრიტიკული სამოქალაქო საზოგადოების არსებობა ფაქტობრივად შეუძლებელი გახადა.
ასევე ნახეთ:
რა წერია ანტიდასავლური მოძრაობის რუსულ კანონში „უცხოეთის აგენტების შესახებ“
ჩვენ, განცხადებაზე ხელმომწერი მედიაორგანიზაციები, კატეგორიულად ვეწინააღმდეგებით საპარლამენტო უმრავლესობის წევრების მიერ ინიცირებულ რუსულ კანონპროექტებს „უცხოური გავლენის აგენტების” შესახებ.
მიგვაჩნია, რომ ამ კანონის მიზანია, აღარ ისმოდეს კრიტიკული ხმა, მედიამ და საზოგადოებრივმა ორგანიზაციებმა ვეღარ ასახონ ქვეყანაში არსებული კორუფცია, უსამართლობა და სიღარიბე.
ამას ადასტურებს წლების წინ რუსეთში მიღებული ანალოგიური კანონის შედეგები – დაიხურა სამოქალაქო და მედიაორგანიზაციები, ჟურნალისტები კი დევნის მსხვერპლნი გახდნენ.
ამ კანონის მიღება აზიანებს ევროკავშირში გაწევრების პროცესს, რაზეც 24 თებერვლის განცხადებით ევროკავშირის უმაღლესმა წარმომადგენლობამ მკაფიოდ მიუთითა. შესაბამისად, წარდგენილი საკანონმდებლო ცვლილება საქართველოს განვითარებას აფერხებს და დღეს გაჩენილ შესაძლებლობის ფანჯარას ხურავს.
ჩვენ ვემსახურებით საზოგადოებას და გვაღელვებს ჩვენი ქვეყნის მომავალი. არ ვაპირებთ ამ იარლიყით მუშაობას. შესაბამისად, რუსული კანონის მიღების შემთხვევაში, უარს ვაცხადებთ „უცხოური გავლენის აგენტად” რეგისტრაციაზე. ეს შეურაცხყოფს ჩვენს პროფესიულ ღირსებას.
განცხადებას ამ დროისთვის ხელს აწერს 63 მედია, სია განახლებადია:
თბილისი
შიდა ქართლი
ქვემო ქართლი
სამცხე-ჯავახეთი
აჭარა
სამეგრელო
კახეთი
იმერეთი
გურია
მცხეთა-მთიანეთი
