ჰომოსექსუალური ურთიერთობების ,,ლეგალური“ და დე ფაქტო კრიმინალიზაცია ქვიარ ადამიანების მიმართ ინსტიტუციონალიზებულ ჰომოფობიას სოციალური დისკრიმინაციის მრავალი გამოვლინება აქვს. ჰომოსექსუალური ურთიერთობების კრიმინალიზაცია ხელისუფლების მართვის ყველა დონეზე ინსტიტუციონალიზებული დისკრიმინაციის გამოხატულებაა. ჰომოსექსუალური ურთიერთობების კრიმინალიზაციის მომწესრიგებელი კანონმდებლობა
მიიჩნევა თუ არა ერთი და იმავე სქესის წყვილების სტაბილური ურთიერთობა ოჯახად? ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-8 მუხლი ქორწინებისა და სამოქალაქო პარტნიორობის უფლებას იცავს. ევროპულმა სასამართლომ საქმეზე – Vallianatos and Others v. Greece განმარტა, რომ ერთი და იმავე სქესის წყვილების ურთიერთობა,
საქართველოში დემოკრატია შეიძლება გადაიხედოს და ბოლო ათწლეულში დამყარებული დღის წესრიგი 2024 წლის წინასაარჩევნო პერიოდში კიდევ ერთი რუსული კანონით შეივსოს. “ოჯახური ღირებულებებისა და ბავშვთა დაცვის
28 თებერვალს ამერიკის ფსიქოლოგთა ასოციაციამ (APA) მიიღო მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება, მხარი დაუჭიროს ტრანსგენდერი და არაბინარული ადამიანების გენდერის დადასტურების პროცედურას, რაც მოიცავს ემპირიულ და მტკიცებულებაზე დაფუძნებულ
განათლების მინისტრმა გიორგი ამილახვარმა პარლამენტში სავალდებულო სამხედრო სამსახურის გადავადებასთან დაკავშირებულ კანონპროექტზე ილაპარაკა. მისი თქმით, დისტანციურად სწავლა გახდება სავალდებულო სამხედრო სამსახურიდან თავის არიდების ახალი მიმართულება და ამიტომ საჭიროა, ცვლილებების მიღება.
დაგეგმილი საკანონმდებლო ცვლილებებით, სავალდებულო სამხედრო სამსახურს ვერ გადაავადებთ, თუ ხართ სტუდენტი, მაგრამ დისტანციურად სწავლობთ. ეს ცვლილება ეხებათ იმ სტუდენტებსაც, რომლებმაც უცხოეთის უნივერსიტეტში ჩააბარეს, თუმცა განათლებას არა უცხო ქვეყანაში ადგილზე, არამედ დისტანციურად, საქართველოდან იღებენ.
კანონი ასეთ სტუდენტებს სამხედრო სამსახურის გასავლელად მათთვის ოპტიმალურ ფორმას შესთავაზებს, მაგალითად:
ამასთან, კანონპროექტის მიხედვით, სტუდენტები სამხედრო ბაზაზე არსებული ბიბლიოთეკებით, სპორტული, კულტურული და საგანმანათლებლო დაწესებულებებით, სპორტული ნაგებობებითა და ინვენტარით ისარგებლებენ. უზრუნველყოფილი იქნება დისტანციური სწავლებისთვის საჭირო გარემო, ტექნიკა, ინტერნეტი.
ფლორიდის შტატში ინიცირებული კანონის მიხედვით, სახელმწიფო დაფინასებაზე არსებულ ორგანიზაციებს ეკრძალებათ ნებისმიერი აქტივობა, რომლის თემატიკა ადამიანის გენდერულ იდენტობას თუ სექსუალურ ორიენტაციას ითვალისწინებს.
„ამ კანონით შტატში არსებული ყველა ლგბტქი ორგანიზაცია აიკრძალება“ – აცხადებს ჰარვარდის სამართლის სპეციალისტი, ალექსანდრა კარაბალო Threads-თან ინტერვიუში.
კანონპროექტი ინიცირებულია ფლორიდას შტატიდან რესპიბლიკანელი კონგრესმენი რაიან ჩემბერლინის Ryan Chamberlin მიერ, რომელიც ახლახან აირჩეის საკანონმდებლო ორგანოში. მან დაიკავა ჯო ხარდინგის ადგილი, რომელიც ფლორიდას კანონის „don’t say gay” ავტორია. გასულ წელს ჯო ჰარდინგმა დატოვა პოსტი, მას შემდეგ, რაც დამნაშავედ იქნა ცნობილი თაღლითობისთვის, ასევე ცრუ ჩვენებისთვის და მიესაჯა თავისუფლების აღკვეთა.
აშშ-ს შტატი ფლორიდა ცნობილია ანიტა ბრაიანტის კამპანიით „გადავარჩინოთ ბავშვები“, რომლის შედეგად 1977 წელს შტატში ერთი და იგივე სქესის წყვილებისთვის ბავშვის შვილად აყვანის აკრძალვა დაწესდა. ასევე ფლორიდაში ჰომოსექსუალური ურთიერთობები აკრძალული იყო 2013 წლის ჩათვლით, მიუხედავად იმისა, რომ 2003 წელს ამერიკის უზენაესი სასამართლომ საქმეზე ლოურენსი ტეხასის წინააღმდეგ (Lawrence v. Texas) ზრდასრულ ადამიანებს შორის ნებაყოფლობითი სექსუალური კავშირის დასჯა სცნო არაკონსტიტუციურად. ასევე 2008 წელს შტატმა ერთი და იგივე სქესის მქონე წყვილების ქორწინება და პარტნიორობაც აკრძალა.
სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების დამცველი ორგანიზაცია PEN-America აცხადებს, რომ 2023 წლის განმავლობაში აშშ-ს საკანონმდებლო ორგანოებში წარდგენილი იყო 110 კანონპროექტი, რომელიც ინფორმაციის გავრცელებას ზღუდავს სკოლებში. მათი უმეტესობა მიმართულია ლგბტქი საკითხების შემცველ კონტენტის წინააღმდეგ და იმეორებენ ფლორიდის შტატის კანონს „don’t say gay” , რომელიც საგანმანათლებლო დაწესებულებებში ლგბტქი საკითხებზე დისკუსიის წინააღმდეგ არის მიმართული.
გამოყენებული მასალა: https://www.advocate.com/law/florida-bill-restrict-lgbtq-nonprofits
2023 წლის 23 მარტს საქართველოს პარლამენტმა დაამტკიცა ადამიანის უფლებათა დაცვის ეროვნული სტრატეგია 2022-2030 წლებისთვის.
2023 წლის 31 ოქტომბრისთვის ცნობილი გახდა, რომ საქართველოს პარლამენტმა დაასრულა მუშაობა ადამიანის უფლებათა დაცვის ეროვნულ გეგმაზეც.
აღნიშნული სამართლებრივი აქტები, ფორმალურად, შემდეგ მიზნებს ემსახურება:
დოკუმენტები მოიცავენ სხვადასხვა უმცირესობების და მოწყვლადი ჯგუფების უფლებების დაცვის გარანტიებს და ამისთვის განსახორციელებელ კონკრეტულ და დეტალურ ქმედებებს.
მითითებული სამართლებრივი აქტებით გათვალისწინებულია შემდეგი უმცირესობები და ჯგუფები:
საქართველოს სახალხო დამცველის 2021 წლის სპეციალური ანგარიში მიმოიხილავს სექსუალური ორიენტაციისა და გენდერული იდენტობის ნიშნით ადამიანის უფლებების დაცვის სტანდარტებს ისეთი სფეროების ჭრილში, როგორიცაა:
სწორედ ამ სფეროებში ქვიარ ადამიანებს ექმნებათ პრობლემები, რომელთა გადაჭრა მათ დამოუკიდებლად არ შეუძლიათ და სახელმწიფოს აქტიური ჩართულობა ესაჭიროებათ იმისთვის, რომ მათი ყველაზე ფუნდამენტური უფლებები – სიცოცხლის, ჯანმრთელობის, განათლების, ღირსების, დასაქმების უფლებები დაცული იყოს სხვებთან თანასწორად.
საქართველოს სახალხო დამცველის 2021 წლის კიდევ ერთი ანგარიში ეხება საქართველოში ლგბტქი თემის უფლებრივ მდგომარეობას, სადაც ვკითხულობთ, რომ ბოლო წლებში ჩატარებული კვლევების მიხედვით:
ცხადია, ლგბტქი თემის წინაშე არსებული გამოწვევების ჩამონათვალი გაცილებით ვრცელია ვიდრე მოცემული პუბლიკაციით არის აღწერილი. მაგალითად, აქ არ არის ნახსენები ქვიარებისთვის წართმეული საჯაროდ შეკრების თავისუფლება და მასთან დაკავშირებული დარღვევები, რაც საჯაროდ ცნობილია. სტატიის მთავარი ფოკუსია საქართველოს მთავრობის მხრიდან ლგბტქი თემის წევრების დარღვეული უფლებების სრული იგნორირება, ადამიანის უფლებების დაცვის მიზნით არსებულ, ქვეყნის ერთ-ერთი მთავარ სამართლებრივ აქტებში.
ამ ვითარების სისასტიკე იმაშიც გამოიხატება რომ სახელმწიფო არა თუ არ აპირებს ქვიარ ადამიანების უფლებების დაცვას, არამედ იმაში რომ ერთ-ერთ ყველაზე მოწყვლად სოციალურ ჯგუფს სხვა ჯგუფებისგან განცალკევებით, კანონის დაცვის მიღმა ტოვებს. ამით ის პრაქტიკულად თავად ახდენს ლგბტქი თემის სტიგმატიზებას და ხელს უწყობს ამ თემის წარმომადგენლების უფლებების დარღვევას.
ტონი ატკინსი (Toni Atkins) შესაძლოა ამერიკის შეერთებული შტატების ისტორიაში კიდევ ერთხელ შევიდეს, ახლა უკვე როგორც კალიფორნიის შტატის გუბერნატორი.
ატკინსს კალიფორნიის გუბერნატორის მოვალეობების შესრულება 2014 წლიდან რამდენჯერმე მოუხდა. ამ როლში ატკინსმა რამდენიმე კანონპროექტს მოაწერა ხელი და იხუმრა კიდეც რომ მოხარულია გუბერნატორის ადგილი დაიკავოს თუმცა უკეთესი ვარიენტებიც გააჩნია.
Associated Press-თან ინტერვიუში ატიკნსმა განაცხადა, რომ მისთვის საინტერესოა ასეთი შესაძლებლობის განხილვა.
ამერიკის ყველაზე მჭიდროდ დასახლებული და ეკონომიკური განვითარების მიხედვით მსოფლიოს მასშტაბით მე-5 ადგილზე მყოფ შტატში გუბერნატორის პოსტისთვის ბრძოლა არ იქნება მარტივი. კალიფორნიის ამომრჩევლებს აქამდე გუბერნატორის პოსტზე არ აურჩევიათ ქალი და ღიად ლგბტქი ადამიანი. ამასთან დემოკრატიული პარტიიდან საკმაოდ ბევრი კანდიდატი აპირებს არჩევნებში მონაწილეობას.
მიუხედავად ამისა, ატკინსს საკუთარი გამოცდილების იმედი აქვს. ის წარსულში ამერიკის ერთ-ერთი ყველაზე მსხვილი ქალაქის სან-დიეგოს მერის მოვალეობებსაც ასრულებდა.
ლელო აპირებს მიმართოს პარლამეტს „საქართველოს დაცვის აქტის“ 9 პუნქტიანი გეგმით, რომელიც, მამუკა ხაზარაძის თქმით, უზრუნველყოფს ქვეყნის და მოქალქეების ინტერესების დაცვას და შეზღუდავს რუსულ შემოსევას საქართველოში.
აღნიშნული აქტის მიხედვით, ევროკავშირის სანქციებთან სრულად შეერთების გარდა აუცილებელია შესრულდეს შემდეგი მოთხოვნები:
გუშინ საღამოს გახდა ცნობილი რომ აქონდროპლაციის დიაგნოზის მქონე ბავშვებისთვის წამალი უკვე საქართველოშია. წამლის მოთხოვნით გამართული საპროტესრო აქციების ერთ-ერთი ორგანიზატორი მაკუნა გოჩიაშვილი საკუთარი ფეისბუკის გვერდზე წერს:
“რამდენიმე წუთის წინ გავიგე, რომ წამალი ჩამოვიდა და უკვე იაშვილის კლინიკაშია. ზეგ ჩვენი თინეიჯერები პირველ დოზას გაიკეთებენ.”
„ვოსორიდიტი“ VOXZOGO სამედიცინო პრეპარატია, რომლის ეფექტურობა და უსაფრთხოება აქონდროპლაზიის მქონე ბავშვების მკურნალობისთვის დადასტურებულია ევროპის წამლის სააგენტოს EMA და ასევე აშშ-ის სურსათისა და წამლის სააგენტოს FDA მიერ.
„დედების პროტესტად“ ცნობილი უწყვეტი საჯარო აქცია საქართველოს მთავრობის კანცელარიის მიმდებარედ დედებმა მას შემდეგ დაიწყეს, რაც მიმდინარე წლის 19 აპრილს აქონდროპლაზიის დიაგნოზის მქონე ბავშვების მშობლებს ჯანდაცვის მინისტრი ზურაბ აზარაშვილი შეხვდა, თუმცა პრეპარატზე ხელმისაწვდომობის უზრუნველყოფის პირობა არ მისცა, ხოლო შეხვედრის შემდეგ ჟურნალისტებთან განაცხადა, რომ არც ერთ ქვეყანაში მედიკამენტი “ვოზორიტიდის” სახელმწიფო ბიუჯეტიდან დაფინანსება არ ხდება.
კვირების და თვეების განმავლობაში, ხანგრძლივი სამოქალაქო პროტესტის, პერმანენტული აქციების, სხვადასხვა სფეროს წარმომადგენლების და პირველ რიგში დედების შეუპოვარი ბრძოლის შედეგად, სახელმწიფომ შეასრულა საკუთარი მოქალაქეების მიმართ პოზიტიური ვალდებულება იზრუნოს მათ ჯანმრთელობის უფლებაზე სათანადოდ – შექმნა მკურნალობის პროტოკოლი და შეისყიდა პრეპარატი.
სენატში ადგილის მოპოვების შემდეგ, დანიკა როემმა კიდევ ერთხელ დაწერა პოლიტიკური ისტორია. ის გახდა პირველი სენატორი ტრანსგენდერი ქალი, რომელიც აირჩიეს ვირჯინიის ზედა პალატაში და მეორე ტრანსგენდერი სენატორი ქალი აშშ-ს სენატში, სარა მაკბრაიდის შემდეგ (2020).
დანიკა როემი დემოკრატიულ პარტიას წარმოადგენს. მან არჩევნებში 3%-ით დაამარცხა რესპუბლიკელი ოპონენტი – ბილ ვულფი.
როემი 39 წლის არის, პროფესიით ჟურნალისტი. 6 წლის წინ ის საკანონმდებლო ორგანოში აირჩიეს. არჩევნები ტრანსფობიური ნარატივის ფონზე მიმდინარეობდა, თუმცა როემმა შეძლო ღირსეული გამარჯვება. ვირჯინიის შტატში მცხოვრები ქვიარები, განსაკუთრებით კი, ტრანსგენდერი ადამიანები და მათი ოჯახის წევრები იმედით უყურებენ დანიკა როემის სენატორად არჩევას. აქტივისტები კი მიიჩნევენ, რომ ტრანსგენდერი ქალის გამარჯვება ნიშნავს ანტი-ლგბტქი პოლიტიკის დასუსტებას.
მიმდინარე კვირის განმავლობაში როემის გარდა ვირჯინიის შტატის საკანონმდებლო ორგანოში კიდევ რვა ქვიარ კანდიდატი იქნა არჩეული.
გამოყენებული მასალა: https://www.nbcnews.com/nbc-out/out-politics-and-policy/danica-roem-become-virginias-1st-transgender-state-senator-rcna124175
ევროკომისიამ ევროპის საბჭოს საქართველოსთვის ევროკავშირის წევრის კანდიდატის სტატუსის მინიჭების რეკომენდაცია გასცა, თუმცა გარკეული დათქმებით. ევროკომისია ყურადღებას ამახვილებს საჭიროებაზე, რომ საქართველომ თავისი საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკა ევროკავშირისას დაუახლოვოს.
ურსულა ფონ დერ ლაიენმა ხაზი გაუსვა საქართველოში გარკვეული რეფორმების გატარების აუცილებლობას.
დეკემბერში, სამიტზე გახდება ცნობილი, მიენიჭება თუ არა საქართველოს ოფიციალურად კანდიდატის სტატუსი.
თბილისში, პარლამენტთან ჩატარდა აქცია სახელწოდებით – „არა რუსეთს! დაისაჯონ მკვლელები!“, რომლის დროსაც აქციის მონაწილეებმა რუსი ოკუპანტების მიერ მოკლული გიგა ოთხოზორიას, არჩილ ტატუნაშვილისა და თამაზ გინტურის ფოტოებს სანთლები დაუნთეს.
6 ნოემბერს სოფელ კირბალთან, რუსმა ოკუპანტებმა საქართველოს მოქალაქე, თამას გინტური მოკლეს, ხოლო ლევან დათიაშვილი გაიტაცეს.
კოალიცია თანასწორობისთვის ჯერ კიდევ 2016 წელს მოუწოდებდა სახელმწიფოს ეფექტურად გამოეძიებინა ტრანსგენდერი ადამიანების წინააღმდეგ მიმართული ძალადობის შემთხვევები და აღეკვეთა პოლიციის თანამშრომლების მხრიდან ტრანსგენდერი ადამიანების მიმართ რეპრესიული და დისკრიმინაციული მოპყრობა.
კიალიციამ ასევე გასცა რეკომენდაციები:
საქართველოს სახალხო დამცველის 2022 წლის სპეციალური ანგარიში ლგბტქი ადამიანების უფლებრივ მდგომარეობას აფასებს.
ანგარიშში მითითებულია, რომ:
გამოყენებული მასალები და წყაროები:
